In het midden van de cirkel van het enneagrammodel staat een driehoek afgebeeld. Deze verwijst naar drie centra van intelligentie, het hoofdcentrum, het hartcentrum en het buikcentrum.
Deze centra beschrijven drie wijzen van aandacht, met betrekking tot het ‘onder controle houden’ van het dagelijks leven. De aanname is dat een van die centra zich dominant ontwikkelt in onze jonge kindertijd. Bijvoorbeeld, een bepaalde situatie voelt voor het kind zo naar, dat het als vanzelf iets gaat doen om zich weer goed te voelen. De ervaring dat iets werkt maakt dat het kind eenzelfde gedrag blijft herhalen. Een specifiek patroon, om gedragsmatig (buitenkant) iets te doen, wanneer je jezelf niet goed voelt (binnenkant) is geboren! Als volwassene kun je natuurlijk kiezen waar je aandacht heen gaat in een nare situatie… maar patronen kenmerken zich door automatisme. Geen bewuste vrije keuze, maar een strategie die als vanzelf wat naar is wil omzetten in weer een goed gevoel… controle?
Hoofdtypen | 5.6.7.
De hoofdtypen zijn met hun intuïtie vooral met het hoofd verbonden. Zij nemen waar via mentale indrukken. Zij stellen zich de vraag Hoe ziet deze situatie eruit? Het is de plaats van mentale activiteit, zoals denken, analyseren, visualiseren, fantaseren, conceptualiseren, denkbeelden met elkaar in verband brengen. Eerst denken dan doen. Dit alles om zijn angst onder controle te houden. Ontwikkeling van gevoelens is via het denken.
Harttypen | 2.3.4.
De harttypen stellen gevoelens centraal. Zij stellen zich de vraag Met wie ben ik? De typen 2, 3 en 4 doen hun intuïtieve indrukken vooral op via emotionele ervaringen. Hun automatisme is de aandacht te richten vanuit het hartcentrum. Hier is hun intuïtieve stijl op gebaseerd. Het hartcentrum verbindt het hoofd en buikcentrum. Het is de plaats van liefde, genegenheid en verbondenheid met anderen. Het beeld dat anderen van hen hebben is belangrijk. Hoe ziet de ander mij? Zij ontlenen hun waarde aan de erkenning van anderen en prestige in de ogen van anderen. De zetel van schaamte en verdriet.
Buiktypen | 8.9.1.
De buiktypen, ofwel bewegingstypen, zijn fysiek georiënteerd. Zij ontvangen hun intuïtieve indrukken via het lichaam. Zij stellen zich de vraag Wat is mijn positie ten opzichte van mijn omgeving? Het is de bron van vitaliteit, energie en instinct. Handelen op basis van non-verbale signalen. Buiktypen hebben de neiging zich tegen anderen te keren. Hebben te kampen met een intrinsiek gevoel van tekortschieten en zich waardeloos voelen. Drijvende emotie is woede. Als ze gefixeerd zijn, vergeten ze zichzelf.